Κάθε χρόνο περιμένουμε τη περίοδο των διακοπών με ανυπομονησία ώστε να ξεφύγουμε από τα άγχη της καθημερινότητας και τα προβλήματα. Οι διακοπές συμβολίζουν την ανάγκη μας να αποστασιοποιηθούμε από τις πιεστικές και στρεσογόνες συνθήκες της καθημερινότητας και να αφεθούμε στην ανεμελιά του καλοκαιριού.
Περιμένουμε από τις διακοπές να μας βγάλουν από τη ρουτίνα μας, από όλα αυτά που μας απασχολούν. Έχουμε πολλά στο μυαλό μας, και διαφορετικά θέματα να διευθετήσουμε καθημερινά. Δε σταματούν οι υποχρεώσεις και οι ευθύνες, από τις πιο μικρές στις πιο μεγάλες. Είναι τόσα πολλά αυτά που έχουμε να κάνουμε που είναι σαν να χανόμαστε μέσα σε όλα αυτά. Περνάει ο καιρός και δεν το καταλαβαίνουμε. Νιώθουμε σαν να μην υπάρχουν αρκετές ώρες μέσα στη μέρα και ότι στο τέλος δεν καταφέραμε να ολοκληρώσουμε όσα θέλαμε.
Είναι σαν να ζούμε στον αυτόματο πιλότο και δε μπορούμε να εστιάσουμε σε κάτι που είναι πολύ σημαντικό, στον εαυτό μας. Συχνά, πράττουμε χωρίς να σκεφτόμαστε και χωρίς να απολαμβάνουμε την ίδια την πράξη. Λειτουργούμε συνεχώς υπό πίεση. Έχουμε μάθει να ικανοποιούμε τους άλλους και στο τέλος νιώθουμε ότι χάνουμε πράγματα από τη ζωή. Ζούμε βιαστικά και δε προλαβαίνουμε να σκεφτούμε και να καταλάβουμε ποιοι είμαστε, τι θέλουμε, τι χρειαζόμαστε για να είμαστε ικανοποιημένοι από τη ζωή μας.
Συμβαίνουν πολλά που δε προλαβαίνουμε να αφομειώσουμε. Κάθε μέρα μπαίνουμε στη διαδικασία να αντιμετωπίσουμε θέματα που προκύπτουν με τα παιδιά, δύσκολες συμπεριφορές, συγκρούσεις ανάμεσα στα αδέρφια, διαφωνίες με τον σύντροφό μας. Παράλληλα, υπάρχουν οι υποδείξεις συγγενών και φίλων για το τι θα έπρεπε να κάνουμε σε σχέση με τα παιδιά, πώς θα έπρεπε εμείς να είμαστε διαφορετικοί. Επιπλέον, είμαστε επιφορτισμένοι με τις απαιτήσεις της επαγγελματικής μας ζωής και τις όποιες δυσκολίες στις εργασιακές σχέσεις.
Αναμένουμε κάτι που θα μας αποφορτίσει από όλο αυτό, που θα φέρει μια αλλαγή. Περιμένουμε τις καλοκαιρινές διακοπές για να αλλάξει η διάθεσή μας, να χαλαρώσουμε, να απομακρυνθούμε από δυσάρεστες καταστάσεις. Δεν είναι λίγες οι φορές που επιστρέφοντας από τις διακοπές νιώθουμε μελαγχολία και άγχος σκεπτόμενοι τη καθημερινότητα που επιστρέφει και εκείνη μαζί. Υπάρχει ένα αίσθημα ότι δεν ήταν αρκετές οι διακοπές για να μας ξεκουράσουν ή ακόμα και αν ξεκουραστήκαμε δε περνάει πολύς καιρός ώστε να νιώσουμε ότι κουραστήκαμε πάλι.
Ίσως μέσα μας θα θέλαμε να επιστρέψουμε στην εποχή που ήμασταν ακόμη παιδιά όπου οι διακοπές για εμάς διαρκούσαν και τους τρεις μήνες του καλοκαιριού. Δεν είχαμε τις ευθύνες που προκύπτουν από τη μετάβασή μας στην ενήλικη ζωή. Η ανάληψη ευθύνης είναι ένα πολύπλοκο και δύσκολο ζήτημα γιατί μας φέρνει αντιμέτωπους με τον εαυτό μας, με τις ανασφάλειές μας. Δεν είναι εύκολο να είσαι ενήλικας.
Όπως είπε ο Σκωτσέζος συγγραφέας Ρόμπερτ Λούις Στίβενσον:“Δεν ταξιδεύω για να πάω κάπου, αλλά για να πάω. Ταξιδεύω για χάρη του ταξιδιού. Το ζήτημα είναι να μετακινείσαι”.
Το ζήτημα είναι να μετακινηθούμε “μέσα” μας. Να αναρωτηθούμε με ειλικρίνεια τι είναι αυτό που μας λείπει πραγματικά, τι θα θέλαμε να αλλάξουμε στη ζωή μας, στον εαυτό μας, στις σχέσεις μας με τους άλλους. Να διαχωρίσουμε τη δική μας ύπαρξη, τις ανάγκες και επιθυμίες μας από των άλλων. Πολλές φορές δεν συνειδητοποιούμε ότι η συμπεριφορά μας δεν έχει να κάνει με αυτά που θέλουμε εμείς αλλά με προσδοκίες άλλων, της οικογένειάς μας, της κοινωνίας. Προσδοκίες που μας γεμίζουν με πολλά “πρέπει” και ευθύνες που δεν μας αναλογούν.
Ο καθένας μας, μεγαλώνοντας, έχει να αντιμετωπίσει δύο εσωτερικές φωνές: τη μια που του λέει να διαχωριστεί από την οικογένειά του και να αρχίσει να σκέφτεται, να αισθάνεται και να συμπεριφέρεται ως ένα ανεξάρτητο άτομο και την άλλη που τον ωθεί να παραμείνει προσκολλημένος στις πεποιθήσεις της οικογένειάς του. Η αρχή για τη διαφοροποίηση γίνεται όταν προσπαθούμε να παρατηρούμε τον εαυτό μας με σκοπό να κατανοούμε τις σκέψεις και τα συναισθήματά μας, τα οποία καθορίζουν τη συμπεριφορά και τις επιλογές μας. Η διαφοροποίηση εαυτού έχει να κάνει με το πόσο μπορεί να έχει κανείς τα δικά του συναισθήματα, τις δικές του σκέψεις, απόψεις και να κάνει τις δικές του επιλογές. Βοηθά το άτομο να διεκδικεί στις διαπροσωπικές του σχέσεις και να βάζει τα όριά του.
Όταν είμαστε καλά μέσα μας δε δίνουμε σημασία στο ποια εποχή έχουμε. Η αναζήτηση της προσωπικής μας ταυτότητας είναι ένα “εσωτερικό” ταξίδι που μπορεί να γίνει όλες τις εποχές του χρόνου. Αρκεί μία απόφαση για να αρχίσει...
Η Ψυχολόγος των Βρεφικών / Παιδικών Σταθμών
Γεωργία Παππά
