Η ένταξη του παιδιού στον παιδικό σταθμό σηματοδοτεί το πέρασμα σε μια καινούρια φάση ζωής όχι μόνο για το παιδί αλλά για όλη την οικογένεια. Μια νέα πραγματικότητα κατά την οποία το παιδί βγαίνει από το στενό και απόλυτα προστατευμένο οικογενειακό περιβάλλον και κάνει τα πρώτα του βήματα σε μια μικρογραφία της κοινωνίας όπως ο παιδικός σταθμός.

 

Ασφάλεια και εμπιστοσύνη είναι οι δύο λέξεις κλειδιά που επιτρέπουν στο κάθε παιδί να αναπτυχθεί, να ανακαλύψει τον κόσμο και να εκφράσει την μοναδική του προσωπικότητα. Για να μπορεί ένα παιδί να μαθαίνει παίζοντας, να δημιουργεί, να εκφράζεται, να επιλέγει και να αναπτύσσεται, χρειάζεται να νιώθει εμπιστοσύνη.

 

Ο ρόλος του γονέα είναι να διευκολύνει με την παρουσία του την προσαρμογή, να δημιουργήσει την γέφυρα μεταξύ σπιτιού και σχολείου. Είναι σημαντικό να νιώσει και να δείξει ο ίδιος εμπιστοσύνη στο περιβάλλον του σχολείου προκειμένου να μεταφέρει τα ίδια συναισθήματα στο παιδί. Όταν οι γονείς νιώθουν σίγουροι για την επιλογή του παιδικού σταθμού και αντιμετωπίζουν θετικά το νέο αυτό βήμα διευκολύνεται και η προσαρμογή σε αυτό.

 

Αναμενόμενο για τα παιδιά προσχολικής ηλικίας είναι να εκδηλώνουν έντονο άγχος κατά τον αποχωρισμό από τους γονείς τους. Πρόκειται για μία υγιή, φυσιολογική αντίδραση στην αναπτυξιακή πορεία των παιδιών κυρίως κατά τους πρώτους μήνες ζωής αλλά και όταν καλούνται να προσαρμοστούν σε ένα νέο περιβάλλον μακριά από τα οικεία τους πρόσωπα. Υποδηλώνει το δέσιμο του παιδιού με τον γονέα και δεν χρειάζεται να προκαλεί ανησυχία.

 

Πολλές φορές, τα παιδιά δεν εκφράζουν λεκτικά το άγχος και τις ανησυχίες τους, αλλά μπορεί οι γονείς να το παρατηρήσουν όταν τα παιδιά θυμώνουν ή κλαίνε εύκολα, δυσκολεύονται στον ύπνο, βλέπουν εφιάλτες ή εμφανίζουν διατροφικές αλλαγές και σωματικές ενοχλήσεις. Όταν το άγχος κυριαρχεί, είναι υπερβολικής έντασης και διαρκεί για μεγάλο χρονικό διάστημα τότε καλό είναι να γίνει μία διερεύνηση της κατάστασης με τη βοήθεια ενός ειδικού.

 

Η έναρξη του παιδικού σταθμού δημιουργεί άγχος και στους γονείς οι οποίοι θα πρέπει να εμπιστευθούν τη φροντίδα του παιδιού τους σε ανθρώπους μέχρι πρότινος άγνωστους σε εκείνους. Τα συναισθήματα των γονιών ακόμη και στην προσπάθειά τους να τα αποκρύψουν γίνονται αντιληπτά από τα παιδιά και αυτό δυσχεραίνει τον αποχωρισμό.

 

Συνήθως, οι γονείς ανησυχούν για το πώς θα αντεπεξέλθει το παιδί. Βλέπουν δυσκολίες που μπορεί να το εμποδίσουν («Φοβάμαι γιατί είναι ντροπαλός και θα ζοριστεί» «Θα του λείπω και θα κλαίει συνεχώς»). Αν το παιδί αισθανθεί τους γονείς ανήσυχους, θα θεωρήσει τον φόβο του δικαιολογημένο και θα αυξηθεί η ανασφάλειά του.

 

Την περίοδο της προσαρμογής:

• Αποχαιρετούμε το παιδί γλυκά, αποφασιστικά, σύντομα. Δεν βιαζόμαστε αλλά και δεν καθυστερούμε να φύγουμε. Είναι πολύ βοηθητικό οι γονείς να έχουν εξηγήσει στο παιδί χωρίς να απολογούνται τη διαδικασία που θα ακολουθήσει, δηλαδή ότι θα φύγουν για να πάνε στη δουλειά τους ή αν δεν εργάζονται ότι πρέπει να πάνε σπίτι και να ασχοληθούν με δουλειές που γνωρίζει το παιδί ότι είναι απαραίτητες και συμβαίνουν στην καθημερινότητα.
• Ερχόμαστε να το πάρουμε με συνέπεια στον χρόνο που έχει καθοριστεί. Τα παιδιά ακόμα και αν δεν γνωρίζουν την ώρα καταλαβαίνουν όταν καθυστερούμε και μπορεί να αισθανθούν ανασφάλεια.
• Πολλοί γονείς επιλέγουν να φεύγουν στα κρυφά, όταν το παιδί είναι απασχολημένο, προκειμένου να αποφύγουν να το αναστατώσουν. Όμως, έτσι, δημιουργείται άγχος και ανασφάλεια για το που πήγε ο γονέας του και αν θα επιστρέψει.
• Όταν οι γονείς παίρνουν το παιδί από τον παιδικό σταθμό θα είναι καλό να εκφράζουν χαρά και όχι αγωνία ή ανησυχία για το αν το παιδί τα κατάφερε να τα βγάλει πέρα μόνο του. Δεν πιέζουμε το παιδί να μας πει πώς ήταν η πρώτη του μέρα στον σταθμό.
• Λαμβάνουμε υπόψιν το συναίσθημα του παιδιού και δεν προσπαθούμε να δημιουργήσουμε μία υπερβολικά θετική ατμόσφαιρα για τον παιδικό σταθμό.
• Αποφεύγουμε να το συγκρίνουμε με άλλα παιδιά τα οποία έχουν ήδη προσαρμοστεί λέγοντάς του ότι εκείνα δεν κλαίνε που φεύγει η μαμά τους.
• Όσο γίνεται να μη συμβαίνουν μεγάλες αλλαγές με την έναρξη του παιδικού σταθμού, όπως ο αποθηλασμός, το κόψιμο της πάνας ή μία μετακόμιση.

 

Το σημαντικότερο που έχει ο γονιός να γνωρίζει είναι πως η ένταξη του παιδιού στον παιδικό σταθμό είναι βήμα αυτονόμησης. Όσο υγιές και απαραίτητο είναι για το παιδί να λάβει την οικογενειακή προστασία και φροντίδα άλλο τόσο υγιές και απαραίτητο είναι να οδηγηθεί με εμπιστοσύνη και σιγουριά στις επόμενες φάσεις αυτονόμησης.

  

 

Η Ψυχολόγος των Βρεφικών – Παιδικών Σταθμών

Γεωργία Παππά