Το αντανακλαστικό του πιπιλίσματος είναι ένα φυσιολογικό, φυσικό ένστικτο στα μωρά. Πολλοί γονείς επιλέγουν να δώσουν την πιπίλα στο μωρό τους  για να μπορέσει να χαλαρώσει και να ηρεμήσει ή να διατηρηθεί σε ηρεμία κατά τη διάρκεια μιας στρεσογόνας εμπειρίας. Ενώ οι πιπίλες μπορεί να είναι ευεργετικές σε ορισμένες περιπτώσεις, έχουν και μειονεκτήματα.

Η πιπίλα καλό θα ήταν να χρησιμοποιείται κατά τους πρώτους 12 μήνες,  μετά την ηλικία του ενός έτους η υπερβολική χρήση της μπορεί να επιφέρει αρνητικές επιδράσεις στην ανάπτυξη της ομιλίας καθώς και να επηρεάσει τη διαμόρφωση των δοντιών και της γνάθου.

Πάμε λοιπόν να δούμε τις δυσκολίες που προκαλεί η παρατεταμένη χρήση της πιπίλας.

• Όταν ένα παιδάκι ρουφά την πιπίλα τότε «κλειδώνει» το στόμα του σε μια μη φυσιολογική θέση, κάνοντας έτσι πολύ δύσκολη τη φυσιολογική μυϊκή ανάπτυξη των χειλιών και της γλώσσας. Οι πιπίλες προκαλούν αλλαγές στη γλώσσα κάνοντας την πλαδαρή και εγκαθιδρύοντας λανθασμένη θέση, όταν βρίσκεται σε ανάπαυση ή σε λειτουργία με απόρροια να επηρεάζεται η μάσηση, η κατάποση και η άρθρωση των ήχων.
• Η χρήση της πιπίλας ενδέχεται να προκαλέσει οδοντικά προβλήματα, εφόσον η χρήση της συνεχίζεται και μετά τα 2 έτη. Αυτό μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα στη σύγκλιση των δοντιών και να εμποδίζεται η σωστή κίνηση της γλώσσας επηρεάζοντας αρνητικά την άρθρωση ήχων  όπως του τ, δ, ν, ρ, λ, φ, β.  Επίσης, προκαλεί χασμοδoντία στα μπροστινά δόντια (κενό κατά το κλείσιμο του στόματος ανάμεσα στα άνω και κάτω μπροστινά δόντια).  Η χασμοδοντία μπορεί να προκαλέσει πρόβλημα στην άρθρωση των ήχων σ, ζ, ψ, τσ και ξ διότι δε συγκλίνουν καλά τα δόντια του παιδιού και η γλώσσα τείνει να γλιστράει προς τα έξω. 
• Ακόμα, η παραταταμένη χρήση της πιπίλας συνδέεται με την εμφάνιση συχνών ωτίτιδων και αυτό γιατί το συνεχές ρούφηγμα της πιπίλας μπορεί να διευρύνει υπερβολικά τους ακουστικούς σωλήνες, που σημαίνει οτι θα επιτρέπει να διεισδύσουν στο αυτί του παιδιού οι εκκρίσεις από το λαιμό, έτσι μολύνεται το αυτί και δημιουργούνται ωτίτιδες.
• Έχοντας απασχολημένο το στόμα και την γλώσσα του μωρού με την πιπίλα μειώνονται δραματικά οι ευκαιρίες να μιμηθεί ήχους, συλλαβές ή και λέξουλες, πράγμα σημαντικό για την εξέλιξη του λόγου. Επιπλέον, οι ήχοι μπορεί να παραχθούν αλλοιωμένoι ή με λάθος τρόπο.

Πώς όμως μπορώ να βοηθήσω το παιδί μου να κόψει τη πιπίλα;

• Θα ήταν καλό να έχετε περιορισμένες πιπίλες γιατί έτσι θα είναι πιο εύκολο να διακοπεί η σχέση με την πιπίλα.
• Προμηθευτείτε παραμυθάκια με θέμα το κόψιμο της πιπίλας και ξεκινήσετε να τα διαβάζετε λίγο καιρό πριν την έναρξη της διαδικασίας. Δημιουργήστε μόνοι σας παραμύθια που να αφορούν αυτό το θέμα.
• Επίσης, σταματήστε τη χρήση του μπιμπερό και διαλέξτε ένα ποτήρι που του αρέσει και εξηγήστε στο παιδί ότι θα είναι το ποτήρι που θα πίνει το γάλα του. Θα μπορούσατε να πάτε στην αγορά και να αφήσετε το ίδιο να επιλέξει σε πιο ποτήρι θα ήθελε να πίνει το γάλα του.
• Αποφύγετε να χρησιμοποιείται την πιπίλα ως μέσο ηρεμίας, όταν το παιδί κλαίει ή όταν τo βάζετε για ύπνο και αντικαταστήστε την συνήθεια αυτή με κάποιο άλλο μέσο είτε αυτό είναι ένα αρκουδάκι είτε κάποιο άλλο αντικείμενο.
• Τα παιδιά μαθαίνουν μέσα από το παιχνίδι και τους αρέσει να μιμούνται ρόλους, για αυτό υποδυθείτε και παίξτε ρόλους, ότι το παιδί μεγαλώνοντας αποφάσισε να πετάξει μόνο του την πιπίλα καθώς η πιπίλα θα του χαλούσε τα δόντια.
• Την περίοδο αυτή, μην επιχειρήσετε να “κόψετε” και κάτι άλλο πχ πάνα. Επιλέξτε μια περίοδο χωρίς εντάσεις γενικότερα (μην επιλέξετε πχ να κόψετε την πιπίλα μια εβδομάδα πριν το ξεκίνημα του παιδικού σταθμού ή μόλις αρχίζει να βγαίνει ακόμα ένα δόντι).
• Όταν το παιδί παρουσιάζει νευρικότητα και αρχίζει να αναζητά την πιπίλα απασχολήστε το με κάτι άλλο, αποσπάστε την προσοχή του, κάντε ένα περίπατο ή κάτι που ξέρετε οτι το ευχαριστεί. Μάθετε στο παιδί σας, οτι υπάρχουν και άλλοι τρόποι χαλάρωσης. Ακούμε το αγαπημένο μας τραγούδι, διαβάζουμε ένα παραμύθι, κάνουμε ένα ζεστό μπάνιο.

 Όπως σε κάθε μετάβαση, έτσι και τώρα θα πρέπει πρώτα εμείς οι ίδιοι να είμαστε έτοιμοι και σίγουροι οτι το μικρό μας θα τα καταφέρει δείχνοντας του εμπιστοσύνη. Το να πάρετε την πιπίλα μακριά νωρίτερα και όχι αργότερα είναι η πιο αποτελεσματική στρατηγική. Τα μωρά δέχονται πιο εύκολα μία αλλαγή σε μια συνήθεια, καθώς λόγω της ηλικίας τους οι αντιδράσεις τους στις αλλαγές είναι πιο ήπιες και διαχειρίσιμες. Απο την άλλη, ένα παιδί μεγαλύτερης ηλικίας θα αντιδράσει με περισσότερη επιμονή και ένταση ώστε να μπορέσει να διατηρήσει την αγαπημένη του συνήθεια. Είναι σημαντικό να έχετε υπομονή και να συνεχίσετε να προσπαθείτε ώστε το παιδί σας να αποδεσμευτεί από τη πιπίλα ακόμα και αν το ίδιο εμφανίσει έντονη ανησυχία για ένα διάστημα!

 Η Λογοθεραπεύτρια

των Παιδικών/Βρεφικών Σταθμών

ΜΟΥΡΚΟΓΙΑΝΝΗ ΣΠΥΡΙΔΟΥΛΑ