Από την ημέρα που κάποιος γίνεται γονιός, ξεκινά και η προσπάθεια ώστε να καταφέρει να εξισορροπήσει τα καθήκοντα του ως γονέας και να ξαναβρεί τον ρυθμό της καθημερινότητάς του, μοιράζοντας το χρόνο του ανάμεσα στις εργασιακές υποχρεώσεις, στην ενασχόληση με τα παιδιά και την φροντίδα του εαυτού του. Αυτό λοιπόν που πρέπει να ξέρουν οι γονείς, είναι πως δεν πειράζει να αφήνουν τα παιδιά τους να παίζουν μόνα τους, ενώ βρίσκονται στο διπλανό δωμάτιο.
Είτε είναι μωρό, είτε μεγαλύτερο παιδί, πρέπει να έχει και χρόνο μόνο του. Το να παίζει ένα παιδί μόνο του έχει πολλά οφέλη, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης της φαντασίας, της δημιουργικότητας και της ανεξαρτησίας. Με το να προσπαθήσουν να ανοίξουν ένα παιχίδι ή να αναζητήσουν τον τρόπο που μπορούν να παίξουν με αυτό, θα μάθουν να εξερευνούν τον κόσμο, θα κατανοήσουν τα αντικείμενα του χώρου τους και τη χρήση αυτών, θα προσπαθήσουν να βρούν λύσεις σε προβλήματα που προκύπτουν και θα αρχίσουν να ανεξαρτητοποιούνται από τους γονείς τους. Έτσι και οι γονείς θα μπορέσουν να έχουν λίγα λεπτά για να χαλαρώσουν χωρίς να νιώθουν ενοχές.
Όσο είναι μωρά θα παίζουν για σύντομο χρονικό διάστημα και έπειτα θα αναζητούν την παρέα των γονιών, ενώ στην ηλικία περίπου των 18 μηνών θα μπορούν να παίζουν μόνα τους για τουλάχιστον 45 λεπτά. Τότε εκείνο το διάστημα θα μπορείτε να κάνετε κάτι άλλο και να έχετε και λίγο χρόνο για τον εαυτό σας.
Πώς μπορώ όμως να εκπαιδεύσω το παιδί μου ώστε να μπορεί να παίζει μόνο του και να μην επιζητά συνεχώς την αγκαλιά των οικείων;
Όταν το μωρό σας είναι περίπου ενός έτους:
–Δυο φορές την μέρα, αφήστε το στην κούνια του, για περίπου 10 λεπτά, τοποθετώντας μερικά παιχνίδια (όχι πολλά) για να απασχοληθεί.
–Ορίστε μια περιοχή του σπιτιού που θα είναι ο χώρος παιχνιδιού, τον οποίο θα έχετε διαμορφώσει ανάλογα. Σ’ αυτή την περιοχή επιλέξτε την δική σας γωνιά, επισημαίνοντάς του ότι «Τώρα που θα παίξεις για λίγο μόνος σου, εγώ θα κάτσω εδώ δίπλα σου να τελειώσω αυτή την δουλειά που έχω». Σιγά σιγά αυτό θα αποτελέσει ένα είδος ρουτίνας ανάμεσα στον γονέα και το παιδί.
–Όταν βλέπετε το μωρό απασχολημένο με κάποιο παιχνίδι του, ακόμα και αν έχετε τον χρόνο και την διάθεση, αποφύγετε να ασχοληθείτε μαζί του. Αφήστε το μόνο του για να εξοικειώνεται με την κατάσταση αυτή.
–Αν πάλι κάποια στιγμή κλάψει ή παραπονεθεί, ασχοληθείτε για λίγο μαζί του, δώστε του κάποιο άλλο παιχνίδι ή αντικείμενο και προσπαθήστε διακριτικά να απέχετε. Ωστόσο, παραμένετε εντός του χώρου και του οπτικού του πεδίου.
Στην ηλικία των δύο ετών:
– Όταν το παιδί σας, σας ζητά να παίξετε μαζί του, ξεκινήστε να παίζετε ως συνήθως. Στη συνέχεια, στη μέση του παιχνιδιού, πείτε «Ω! Η μαμά ξέχασε κάτι. Θα επιστρέψω αμέσως.» Απομακρυνθείτε για ένα λεπτό. Έπειτα, γυρίστε πίσω και επαινέστε το παιδί σας, λέγοντας, «Μπράβο που περίμενες». Με την πάροδο του χρόνου, αυξήστε τον χρόνο αναμονής σε πέντε λεπτά και ούτω καθεξής.
–Συνδέστε τις δικές σας δραστηριότητες με το παιχνίδι του. Για παράδειγμα, μπορείτε να του πείτε «Πήγαινε να παίξεις για λίγο μόνος σου, μέχρι να τελειώσω τη δουλειά μου και μετά θα έρθω να μου δείξεις πώς παίζεται αυτό το παιχνίδι. Αλλά πρέπει πρώτα η μαμά να τελειώσει την δουλειά της».
–Μην κάνετε το σαλόνι σας έναν απέραντο παιδότοπο. Αν το παιδί δυσκολεύεται να συγκεντρωθεί σε ένα παιχνίδι, θα του είναι ακόμα δυσκολότερο στην θέα των πολλών.
–Αφιερώστε λίγα λεπτά για να εισάγετε το παιδί στο νέο παιχνίδι και αν χρειαστεί να του εξηγήσετε πως μπορεί να παίξει μόνο του.
–Επιβραβεύστε το λέγοντάς του «Τι όμορφα πράγματα φτιάχνεις μόνος σου» και όχι «τι καλά που παίζεις μόνο σου».
Στην ηλικία των τριών ετών:
– Φροντίστε απλά να είστε στον ίδιο χώρο και να το παρακολουθείτε χωρίς παρεμβάσεις και σχόλια.
– Αποφύγετε τον πληθυντικό όταν του απευθύνεστε, «Τι χρώμα θα κάνεις το λουλούδι σου;» και όχι «τι χρώμα θα το κάνουμε;»
– Σταδιακά προσπαθήστε όλο και περισσότερο να μην βρίσκεστε δίπλα του κάθε φορά που παίζει. Δεν εξαφανιζόμαστε απ’ το δωμάτιο αμέσως μόλις ξεκινήσει να παίζει το παιδί. Αντίθετα το επιβλέπουμε, μπαινοβγαίνουμε ανά τακτά χρονικά διαστήματα έτσι ώστε η παρουσία μας να είναι αισθητή, για να νιώθει ασφάλεια.
– Δοκιμάστε να φύγετε για λίγο από το δωμάτιο με μία πρόφαση «πηγαίνω να πιώ λίγο νερό και έρχομαι». Αυτή η «απουσία» σας φροντίστε να είναι ολιγόλεπτη και σταδιακά αυξάνετε τον χρόνο ώσπου κάποια στιγμή να μπορείτε να πείτε «είμαι δίπλα, ότι χρειαστείς φώναξέ με».
Ωστόσο, δεν πρέπει να ξεχνάμε οτι και όταν τα αφήσετε να παίζουν μόνα τους πάλι πρέπει να έχουν επιτήρηση ανά τακτά διαστήματα επειδή τα παιδιά μέχρι την ηλικία των πέντε ετών δεν έχουν αναπτύξει το αίσθημα του κινδύνου και οι κινήσεις τους είναι απρόβλεπτες.
Τα παιδιά χρειάζονται την παρουσία σας για να νιώθουν ασφάλεια. Αν όμως τα αφήνετε λίγο και έρχεστε ξανά κοντά τους, θα ξέρουν ότι θα επιστρέψετε και δεν θα φοβούνται να δοκιμάσουν νέα πράγματα αφού υποσυνείδητα θα γνωριζούν πως εσείς θα έρθετε.
Υπάρχουν πολλοί και σημαντικοί λόγοι για τους οποίους πρέπει να αφήσετε το παιδί σας να παίζει και μόνο του. Όταν ένα παιδί συνηθίζει να παίζει μόνο του έχει καταφέρει να μην εξαρτάται από τη δική μας παρουσία. Με αυτό τον τρόπο, το ενδυναμώνουμε και το βοηθάμε ώστε να μπορεί να αντιμετωπίζει πιο θετικά την απουσία μας και αργότερα τον αποχωρισμό προκειμένου να πάει παιδικό σταθμό και μετέπειτα στο σχολείο. Εκείνα μαθαίνουν να κάνουν πράγματα για τον εαυτό τους και να γίνονται ανεξάρτητα και εσείς κερδίζετε λίγο προσωπικό χρόνο.
Η ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΥΤΡΙΑ
ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΚΩΝ–ΒΡΕΦΙΚΩΝ ΣΤΑΘΜΩΝ
ΜΟΥΡΚΟΓΙΑΝΝΗ ΣΠΥΡΙΔΟΥΛΑ
